Een zieke moeder

Vandaag voel ik het even extra. We hebben de afgelopen anderhalf jaar in een rollercoaster gezeten. Nu is het voorbij. Achter de rug. Al zal het nooit meer zijn zoals het was. Mijn moeders ziekbed veranderde ons, besef ik nu. Het doet wat met je als je iemand van dichtbij ziet lijden. In ons huis woonde de ziekte, en de naderende dood. Nu hebben die twee plaatsgemaakt voor leegte. "Wij weten het alleen he", zegt mijn broer vanmorgen aarzelend. "Wij weten alleen hoe het echt was om met een zieke moeder in huis te leven. De rest weet dat niet precies. " Hij heeft gelijk. 

Toen mijn moeder ziek was, schreef ik ook daarover. Voor mezelf. Vandaag las ik enkele stukjes terug. Hieronder deel ik de woorden die me vandaag raakten.

Juni 2023 ~ 2 maanden voor mama's overlijden

Alles schreeuwt vandaag in mij: mama mag niet weg, ze mag niet weg, ze mag niet sterven. Alles in mij schreeuwt: blijf hier. Blijf op aarde. Blijf bij ons. Alles in mij wil haar bij me hebben. Nu begrijp ik het; de dood overvalt je. Hoe erg je er ook op voorbereid bent. Hoe goed je de begrafenis ook geregeld hebt. Hoe lang je het van tevoren ook weet dat hij eraan komt, de dood. Hij zal je altijd overvallen. En hoe hard je ook vecht, hoe hard je ook tegen de voordeur duwt om hem dicht te houden, de dood zal altijd sterker zijn. We hebben hem bij de zondeval de wereld ingetrokken. En hij gaat rond als een briesende leeuw op zoek naar wie hij kan verslinden. Hij overvalt je. Je staat machteloos. Je ziet hoe iemand wegkwijnt, wegteert. Je ziet de wangen van je moeder steeds meer invallen, haar huidskleur verbleekt, haar ogen staan doffer, haar levensvreugde sijpelt weg, de neus wordt dunner en de botten zie je bijna door de huid heen komen. Heel mijn hart krimpt ineen. Ik ga winnen, sist de dood elk moment van elke dag in mijn oor. En o, hoe smakelijk hij daarom om lacht. Hoe bang ik voor hem ben. Hoe bang mama van hem wordt. Je weet niet hoe graag ik door het vuur zou willen gaan. Ze mogen mijn handen afhakken, mijn helderblauwe ogen waar Bertran op verliefd werd, mogen ze er uit steken. Als mama maar blijft leven. Maar ik sta in de keuken brood te bakken. Ik weeg vier gram broodaroma af terwijl mijn vader zijn hand legt op mama's pols. "Hij gaat wel heel hard tekeer nu. Boem, boemboemboem, boem boem…" zegt hij. En mama zucht, ze kreunt: "Hoe lang nog? Wanneer zou ik het echt niet meer kunnen: uit bed komen?" En het warme weer grijnst ons toe. Ik houd van de zomer. Maar nu haat ik de zomer. We houden de deuren potdicht, de gordijnen gesloten. "Zal ik de waaier even aanzetten voor je?" zegt papa. "Neenee, dan word ik verkouden", antwoordt mama met haar iel geworden stemmetje. En ze legt haar hoofd in haar handen, ze laat de warmte over haar dunne huid schroeien. Dertig graden. En mijn hoofd blijft maar schreeuwen: "Ze mag niet weg, God, laat haar niet sterven! " Maar ik schreeuw niet hardop, mijn handen doen trillend het broodaroma in de broodbakmachine doen. Even later zitten we aan de thee. Het is stil in huis. We zwijgen, we proberen mama zo veel mogelijk te ontlasten. Ineens kijkt mama me aan. En in haar ogen ligt een blik die ik de laatste tijd steeds vaker zie. De kankerblik. Alsof ze zoveel wil zeggen, maar het niet meer kan. Een machteloze kankerblik vol medelijden, alsof ze zeggen wil: 'Ach, vrouwtje. Ach mijn lieve, lieve vrouwtje.' Maar ze zwijgt. Ze kijkt me recht aan, met die enorme afschuwelijke blik in haar ogen, een blik die het binnenste in mij doet openrijten en mijn hart laat breken. Een blik die op mijn netvlies wordt gebrand. Ik kijk terug - ook zwijgend - maar met mijn hart vol dromen die in duigen vallen, vol woorden die ik niet kan uitspreken, vol gevoelens die opgepropt zitten in mijn keel. "Oh mama", zucht ik. En die twee woorden zijn al genoeg om ons beiden te laten huilen. De tranen druppelen over onze wangen naar beneden, voor een dik kwartier.